MacOS và Linux đều là những hệ điều hành được nhiều người sửdujng. Cả hai đều được lấy cảm hứng từ Unix nên rất ổn định và mạnh mẽ. Hai hệ điều hành này có nhiều điểm chung, nhưng chúng vẫn khác biệt theo cách riêng của chúng. Vậy nên trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 5 điểm khác nhau giữa MacOS và Linux.
Tóm tắt lịch sử của macOS và Linux
Các phần chính của macOS và Linux là nhân (kernel), các tiện ích, giao diện và các ứng dụng.
macOS dựa trên nhân BSD Unix được gọi là Darwin, đây là mã nguồn mở. Các phần khác của macOS (ví dụ: GUI và các ứng dụng) là mã nguồn đóng và độc quyền. Apple xây dựng và duy trì các hệ thống phần mềm này và chúng trở thành một phần của Mac.
Apple đã áp dụng Unix vào macOS vào đầu những năm 2000. Trước đó, macOS dựa trên hệ điều hành không phải Unix.
Mặt khác, Linux bắt đầu như một dự án cá nhân và là một bản sao của hệ điều hành Unix vào đầu những năm 90 bởi Linus Torvalds. Nói một cách chính xác, Linux chỉ là hạt nhân (kernel). Bản thân hệ điều hành này được tạo nên từ các thành phần cốt lõi như các tiện ích GNU và các môi trường máy tính để bàn như GNOME, KDE, …
5 điểm khác nhau giữa MacOS và Linux
1. Phần mềm mã nguồn mở và phần mềm độc quyền
Cả Linux và macOS đều sử dụng phần mềm mã nguồn mở, nhưng trong khi các bản phân phối Linux hoàn toàn là mã nguồn mở, thì các thành phần của macOS là mã nguồn đóng và độc quyền.
Từ nhân mã nguồn mở đến các tiện ích GNU, giao diện, Linux là phiên bản thu nhỏ của phần mềm mã nguồn mở và miễn phí. Bạn có thể tự do sửa đổi và đóng gói lại toàn bộ hệ điều hành theo ý thích của mình. Bạn thậm chí có thể thương mại hóa và kiếm tiền từ nó, như trường hợp của Red Hat Enterprise Linux.
Trong hầu hết các trường hợp, các điều khoản cấp phép cho Linux yêu cầu các sửa đổi mà bạn đã thực hiện cũng phải được công khai với cộng đồng.
Với macOS, nó chủ yếu là hạt nhân mã nguồn mở. Các phần khác như màn hình nền và các ứng dụng không phải là mã nguồn mở. Tất nhiên, các thành phần khác của Apple như ngôn ngữ lập trình Swift là mã nguồn mở.
Không giống như Linux, bạn có thể sử dụng trên bất kỳ phần cứng nào mà bạn chọn, macOS được sử dụng trên các thiết bị Mac. Khi bạn mua PC từ Apple, bạn đang trả tiền cho cả phần mềm và phần cứng.
2. Quản lý phần mềm
Linux từ lâu đã chấp nhận khái niệm kho phần mềm trung tâm, từ đó người dùng có thể Download và cài đặt các ứng dụng bằng dòng lệnh hoặc thông qua các công cụ có giao diện.
Hầu hết các bản phân phối Linux đều đi kèm với trình quản lý gói như APT trên các bản phân phối dựa trên Debian, DNF hoặc Yum trên Fedora và Red Hat Enterprise Linux, và Pacman trên các bản phân phối dựa trên Arch. Với trình quản lý gói, bạn có thể cài đặt, gỡ bỏ, cập nhật và quản lý các ứng dụng phần mềm một cách dễ dàng trên PC của mình.
Phương pháp truyền thống để cài đặt ứng dụng trên macOS là thông qua thư mục applications. Bạn tải ứng dụng muốn cài đặt từ internet rồi kéo vào thư mục applications và macOS sẽ lo phần còn lại.
Một tùy chọn khác tiện lợi hơn là sử dụng Mac App Store để cài đặt các ứng dụng phần mềm.
Bạn cũng có thể sử dụng Homebrew, một trình quản lý gói hoạt động trên macOS tương tự như các trình quản lý gói Linux như APT. Homebrew cũng hoạt động trên Linux.
3. Sự quan trọng của dòng lệnh
Sức mạnh thực sự của Linux nằm ở terminal hoặc dòng lệnh. macOS có sẵn một trình giả lập terminal tương tự, nhưng phần lớn sự chú ý đều dành cho máy tính để bàn Mac.
Terminal cho phép bạn tương tác với PC và tài nguyên phần mềm của mình một cách hiệu quả và dễ dàng. Thêm vào đó, nó cho phép bạn tự động hóa và lên lịch các tác vụ một cách dễ dàng. Các kỹ sư phần mềm, người dùng nâng cao và quản trị viên hệ thống dùng Linux kết hợp chặt chẽ terminal vào quy trình làm việc của họ.
Hầu hết các bản phân phối Linux sử dụng Bash (GNU Bourne Again Shell) làm shell mặc định cho terminal. Vào năm 2019, Apple đã thay thế shell Bash bằng Zsh (shell Z). Z shell có khả năng tùy biến cao và có nhiều điểm tương đồng với Bash, ksh và tcsh.
Bởi vì Linux và macOS hầu hết sử dụng các shell tương tự, các lệnh cốt lõi mà bạn chạy trên Linux cũng sẽ hoạt động trên máy Mac và ngược lại.
4. Môi trường Desktop (Desktop Environments)
Trong những ngày đầu của Linux, các hệ điều hành dựa trên nhân không có GUI và hầu hết các máy chủ Linux vẫn không có. Bạn phải tương tác với hệ điều hành thông qua terminal. Cùng với thời gian, môi trường Desktop (môi trường có giao diện thay vì dòng lệnh) đã được phát triển để giúp người dùng tương tác với hệ điều hành một cách trực quan và thân thiện hơn để hệ điều hành có thể phục vụ cho cả người dùng bình thường và không chuyên về kỹ thuật.
Có rất nhiều môi trường máy tính để bàn mà bạn có thể lựa chọn, tất cả đều cung cấp cho bạn cách tương tác với hệ thống. Một số môi trường máy tính để bàn nổi bật bao gồm GNOME, XFCE, KDE, Deepin,… Bạn có thể tự do cài đặt một số môi trường máy tính để bàn trên Linux, tuy nhiên, bạn chỉ có thể sử dụng một môi trường tại một thời điểm.
GUI trên macOS là mặc định và giống nhau cho tất cả người dùng. Ngoài việc thay đổi hình nền, chủ đề và các chỉnh sửa tương tự, bạn không có tùy chọn cài đặt trình quản lý môi trường máy tính khác để thay đổi giao diện macOS.
5. Các bản phân phối
Trên Linux, bản phân phối là một loại Linux cụ thể đi kèm với một bộ ứng dụng, môi trường Desktop và các tiện ích hệ thống cụ thể. Các bản phân phối khác nhau thường nhắm mục tiêu đến một nhóm người dùng cụ thể như tin tặc có đạo đức, lập trình viên, nhà phát triển phần mềm,…
Thực sự có hàng nghìn bản phân phối Linux mà bạn có thể lựa chọn tùy thuộc vào nhu cầu làm việc của mình. Ví dụ, Kali Linux, một bản phân phối dựa trên Debian, chủ yếu được sử dụng để kiểm tra xâm nhập và hack có đạo đức. Nó đi kèm với rất nhiều công cụ và tiện ích phù hợp với những hacker mũ trắng.
Arch Linux là một ví dụ khác về một bản phân phối Linux nhẹ và đi kèm với các công cụ mặc định. Nó được sử dụng rộng rãi bởi những người đam mê Linux và những người yêu thích máy tính, những người thích tùy chỉnh hệ điều hành.
Mặt khác, với macOS, mọi người đều có cùng một loại hệ điều hành bất kể đam mê hay công việc của họ là gì. Điều này là do Apple là công ty duy nhất phát triển và kiểm soát hệ điều hành này.
Lý do tại sao có rất nhiều bản phân phối Linux bắt nguồn từ thực tế là nhân Linux và các thành phần cốt lõi của nó đều là mã nguồn mở. Điều này cho phép người dùng dễ dàng tạo các phiên bản Linux mới nhắm mục tiêu đến một số đối tượng cụ thể.
Kết luận
Linux và macOS đều tuyệt vời và thừa hưởng một số di sản của Unix. Ví dụ: cả hai đều đi kèm với shell dòng lệnh giống nhau và có cấu trúc tệp giống hệt nhau. Tất cả những khác biệt khác bắt nguồn từ thực tế là nhân Linux là mã nguồn mở và bất kỳ ai cũng có thể tự do sửa đổi nó.
Nếu có quá nhiều bản phân phối Linux và bạn không biết chọn bản phân phối nào thì có thể xem qua 8 hệ điều hành Linux tốt nhất hiện nay tại đây nhé.